Hier kun je het programmaatje downloaden om het op je eigen MacBook te proberen.
Auteur:
-

Congo & Revolusi van David van Reybrouck
Zowel Congo als Revolusi zijn boeken van 600+ pagina’s die uitgebreid verhalen over de kolonisatie en dekolonisatie van respectievelijk de Democratische Republiek Congo en Indonesië. Beide staan in veel lijstjes van beste Nederlandstalige boeken van de laatste jaren, en ik ga een poging wagen om ze allebei in een post van enkele honderd woorden te bespreken. Slik.
Hoewel Congo (2010) eerder uitkwam, heb ikzelf Revolusi (2020) als eerste gelezen. Toen het uitkwam, kwam het gelijk al op veel best-of-lijstjes. Het was een tijd waarin veel gesproken werd over het koloniale verleden en de manier waarop we er naar kijken en over praten (de koning maakte toen excuses voor het geweld in Indonesië). Omdat ik merkte dat ik er zelf eigenlijk niet zo veel vanaf wist, zette ik het boek ook op mijn leesstapeltje.
Revolusi maakte zoveel indruk, dat ik gelijk toen ik het uit had Congo gereserveerd heb bij de bibliotheek en ook dit boek maakte veel indruk.
Beide boeken focussen op de recente (de-)koloniale geschiedenis van Indonesië dan wel Congo. Maar ze nemen daarvoor eerst een aanloop waarin Van Reybrouck in vogelvlucht de geschiedenis van beide landen uit de doeken doet. En dit doet hij zo goed, dat je meteen op die trein van zijn verhaal stapt en er pas weer 600 pagina’s later weer afstapt.
Van Reybrouck vertelt zijn verhaal namelijk aan de hand van tientallen (honderden) ooggetuigen, vaak “gewone” mensen, die hij gesproken heeft en die de historische gebeurtenissen zelf hebben meegemaakt. Congo begint met zijn ontmoeting met een man die geboren was nog voordat koning Boudewijn het land als zijn privé bezit had geclaimd (die man zou dan man 120+ jaar oud moetn zijn en Van Reybrouck twijfelt, maar maakt toch aannemelijk dat die dat waarschijnlijk ook echt is).
Door die gesprekken zijn de boeken geen droge geschiedenislessen, maar het persoonlijke verhaal van deze mensen. Sterk hieraan is dat het ook gelijk de impact van van de geschiedenis duidelijk maakt op de inwoners van deze twee landen. Het gaat meer leven dan wanneer hij het verhaal alleen vanuit het oogpunt van de belangrijke hoofdrolspelers zou vertellen. Je ziet hierdoor ook hoeveel (soms onbedoelde) verschrikkelijke gevolgen bepaalde besluiten kunnen hebben, ook al zijn ze soms nog zo goed bedoeld.
Helaas is het ook zo dat ze meestal niet goed bedoeld zijn, maar puur uit zelfverheerlijking, zelfverrijking en uit machtsbehoud. Uit beide boeken komt goed naar voren hoeveel kwaad is gedaan en is voortgekomen uit het kolonialisme door Europese landen.
Allebei dus zeker aanraders, je moet er dus wel even wat tijd voor uittrekken om ze te lezen, maar kan niet anders zeggen dat dat de moeite waard is.
Meer lezen of weten
Zoals altijd als boeken indruk op mij maken, wil ik meer lezen en weten. Over het onderwerp, of van dezelfde schrijver, of gewoonweg boeken die soortgelijke thema’s of onderwerpen hebben. Na Congo en Revolusi was dit niet anders.
Boeken
Van dezelfde schrijver heb ik gelijk Tegen Verkiezingen gereserveerd bij de bibliotheek.
Klassiekers die zich afspelen in Nederlands Oost-Indië die ik nog niet heb gelezen:
Romans die vanuit het Indische oogpunt geschreven zijn:
Klassieker over Congo die ik niet heb gelezen: Heart of darkness.
Podcasts
- De Correspondent maakte in 2021 een serie podcasts op basis van Revolusi.
- Aflevering van de podcast Boeken FM over Revolusi.
-
Commonplace #2 – David van Reybrouck
Idealisten stonden tegenover idealisten, maar elk idealisme die te fanatiek beleden wordt leidt tot verblinding, de verblinding der goeden. De geschiedenis is een afschuwelijk gerecht bereid met de beste ingrediënten.
– David van Reybrouck in Congo
Congo is een indrukwekkend boek over de (de-)koloniale geschiedenis van Congo-Kinshasa. Met dit citaat maakt Van Reybrouck hoeveel ellende ontstaan is uit besluiten die met “goede bedoelingen” zijn genomen.
(Het boek illustreert overigens vooral ook hoeveel shit er gekomen is doordat mensen, landen alleen maar uit eigen belang en ter eigen gewin gehandeld hebben. Wat meestal het geval was…)
-

Commonplace book
Ik heb blijkbaar een rare gewoonte dat ik graag notitieboekjes koop/krijg/verzamel. Blijkbaar leef ik in de illusie dat ik daarin allerhande aan geweldige inzichten, aantekeningen of inzichten op zal schrijven. Dat gebeurt meestal niet, maar levert uiteindelijk wel een verzameling aan lege notitieboekjes op.
Laatst besloot ik, geïnspireerd door iets wat ik las over commonplace books, om een zo’n boekje daarvoor te gaan gebruiken. Ik verzamel hierin nu quotes en fragmenten die me raken, verrassen, aan het denken zetten of aan het lachen maken. Zo nu en dan zal ik er ook eentje hier op de site plaatsen.
-
Commonplace #1 – Francis Bacon
Francis of Verulam reasoned thus with himself and judged it to be for the interest of the present and future generations that they should be made acquainted with his thoughts.
– Francis Bacon
Een ideaal citaat om de Commonplace Book categorie mee af te trappen.
Afkomstig uit de inleiding van Francis Bacon’s “Instauratio Magna” (1620), spreekt Bacon hier over zichzelf in de derde persoon en rechtvaardigt het delen van zijn gedachten als een daad in dienst van de mensheid.
Laat ik nou net hetzelfde vinden over wat ik hier op deze site deel…
-
Een verzameling van reddit threads over wereld literatuur
Zoek je nog tips over boeken uit een bepaald land, deze Reddit post bevat een overzicht van literatuur uit verschillende landen en regio’s, samengesteld door de Reddit-gemeenschap van /r/books.
-
De boekenredacties van NRC en De Standaard vroegen aan professionele lezers wat zij de 50 beste Nederlandse boeken van de 21ste eeuw vonden.
Op nummer 1 Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daantje. Haar De herinnerde soldaat staat op 14 is het hoogste boek op de lijst wat ik gelezen heb. Verder gelezen van de lijst Sonny Boy (#29), Bonita Avenue (#32) en Revolusi (#39). Nog genoeg leesvoer dus.
Op de site van de NRC nog veel meer achtergrond over deze lijst.
En zie de Reading Challenge op the StoryGraph.
PS juli 2025: inmiddels ook Oorlog en Terpentijn (#7) en Congo (#13) gelezen. Teller staat nu op 6!
-
Hoe houd ik bij wat ik lees?
Ik gebruik zelf Goodreads en The Storygraph om bij te houden wat ik al gelezen heb. Ik houd daarin bij welke boeken ik wil lezen. Als iemand me een boek aanraadt, dan markeer ik hem als “Want to read” bij de een en voeg ik hem toe aan mijn “To read-pile” bij de ander. Dat doe ik ook als ik een goede recensie lees van een boek of op welke manier ook ik een boek tegen kom die me leuk of interessant lijkt om te lezen. Wanneer ik op zoek ben naar iets om te lezen, dan kan ik even door de lijst gaan om een keuze te maken.
Beide sites houden uiteraard dan ook bij welke boeken je al gelezen hebt. Op basis daarvan kunnen ze je dan weer andere boeken aanraden, of gebruikers met een soortgelijke smaak laten zien, zodat je uit hun lijsten misschien weer nieuwe leesinspiratie op kan doen.
Want je kan inderdaad andere gebruikers (mits ze dat zo hebben ingesteld in hun profiel) volgen, zien wat ze lezen en hoe ze die boeken waarderen. Als je iemand gevonden hebt wiens smaak overeen komt met de jouwe, kan dat dus weer een goede bron van boekentips zijn.
En waarom, vraag je je misschien al deze tijd af, gebruik ik hier twee verschillende apps voor? Ik gebruikte aanvankelijk alleen Goodreads, dat was de eerste (grote) in zijn soort. Maar Goodreads is in 2013 overgenomen door Amazon, en hoewel dat Amazon ongetwijfeld een schat aan informatie oplevert over welke boeken goed zullen verkopen en welke niet, voor de gebruikers heeft het weinig voordelen gehad. De site is sinds de overname maar weinig verder ontwikkeld en gebruikers gingen hier steeds meer over klagen.
Toch heeft het lang geduurd voordat er een concurrent op het toneel verscheen, die serieus naar de klachten en wensen van gebruikers ging luisteren. In 2019 verscheen The Storygraph. Oorspronkelijk gebouwd om haar eigen gelezen boeken bij te houden, is het door oprichter/eigenaar/ontwikkelaar Nadia Odunayo verder ontwikkeld tot een volwaardig alternatief voor Goodreads, waarbij Odunayo aandacht had voor de zaken waar gebruikers van vonden dat Goodreads in te kort schoot: StoryGraph geeft – mijn mening – betere aanbevelingen, de tools om je boeken bij te houden zijn beter én de Reading Challenges zijn leuk (bijv. lees voor elk land in de wereld een boek wat zich daar afspeelt, of lees alle boeken uit de canon van de Nederlandstalige literatuur).
De enige reden dat ik Goodreads blijf gebruiken, is dat het sociale aspect (andere gebruikers volgen, kijken wat zij aanraden), wat minder doorontwikkeld nog is bij The Storygraph. Ik vind het leuk om te zien welke boeken mijn vrienden lezen en haal daar vaak leuke tips uit. Maar de sociale features staan wel op de roadmap bij The Storygraph, dus wie weet komt er nog een punt dat ik Goodreads helemaal verlaat.
Wat ik zelf dan nog mis aan deze apps is dat je niet kan bijhouden hoe je bij een bepaald boek terecht bent gekomen. Als ik een boek heel goed vind, dan vind ik het fijn om terug te kunnen zoekenwie hem aangeraden heeft. Misschien heeft die persoon nog meer tips? Of als ik een boek lees die naar andere boeken verwijst, of waardoor ik weer bepaalde andere boeken wil lezen, dan wil ik dat ook bijhouden.
Dat kan bij Goodreads en The Storygraph allemaal niet en houd ik nu daarom bij in notities op mijn telefoon: hoe kwam ik bij dit boek, en zijn er n.a.v. dit boek weer andere boeken die ik wil lezen. Er ontstaan zo leuke verbanden tussen boeken, vooral wanner er soms een link ontstaat naar een boek die je al gelezen hebt of al aan je To read-pile had toegevoegd. Of je kan – wanneer je zin hebt om iets te lezen in de stijl van een bepaald boek wat je ooit heel leuk – op de notitie kijken welke andere boeken er allemaal aanhangen etc. om ideeën op te doen.
Dus eigenlijk houd ik op drie plekken bij wat ik lees (vier, als je deze site meetelt). Niet heel efficiënt misschien, maar tot nu toe werkt het prima. En op twee van die plekken kun je me volgen:
-
Nobelprijs voor Literatuur gaat naar Zuid-Koreaanse Han Kang, schrijver van ‘De vegetariër’
-
Andrés Iniesta heeft met tranen in zijn ogen zijn afscheid als voetballer aangekondigd.
Iniesta (40) kondigt met emotionele videoboodschap afscheid als voetballer aan.
Iniesta kon heel goed voetballen. Helaas vooral voor Barcelona, al kon de Real Madrid fan in mij nooit echt een hekel aan hem hebben. Gelukkig voetbalde hij ook heel goed voor het Spaanse elftal. Ik heb nooit harder gejuicht dan voor zijn doelpunt in de WK-finale van 2010 tegen Nederland. Ik kan me nog herinneren dat ik licht in mijn hoofd werd en zelfs even bang was flauw te vallen.
¡Gracias Andrés!

