Zowel Congo als Revolusi zijn boeken van 600+ pagina’s die uitgebreid verhalen over de kolonisatie en dekolonisatie van respectievelijk de Democratische Republiek Congo en Indonesië. Beide staan in veel lijstjes van beste Nederlandstalige boeken van de laatste jaren, en ik ga een poging wagen om ze allebei in een post van enkele honderd woorden te bespreken. Slik.
Hoewel Congo (2010) eerder uitkwam, heb ikzelf Revolusi (2020) als eerste gelezen. Toen het uitkwam, kwam het gelijk al op veel best-of-lijstjes. Het was een tijd waarin veel gesproken werd over het koloniale verleden en de manier waarop we er naar kijken en over praten (de koning maakte toen excuses voor het geweld in Indonesië). Omdat ik merkte dat ik er zelf eigenlijk niet zo veel vanaf wist, zette ik het boek ook op mijn leesstapeltje.
Revolusi maakte zoveel indruk, dat ik gelijk toen ik het uit had Congo gereserveerd heb bij de bibliotheek en ook dit boek maakte veel indruk.
Beide boeken focussen op de recente (de-)koloniale geschiedenis van Indonesië dan wel Congo. Maar ze nemen daarvoor eerst een aanloop waarin Van Reybrouck in vogelvlucht de geschiedenis van beide landen uit de doeken doet. En dit doet hij zo goed, dat je meteen op die trein van zijn verhaal stapt en er pas weer 600 pagina’s later weer afstapt.
Van Reybrouck vertelt zijn verhaal namelijk aan de hand van tientallen (honderden) ooggetuigen, vaak “gewone” mensen, die hij gesproken heeft en die de historische gebeurtenissen zelf hebben meegemaakt. Congo begint met zijn ontmoeting met een man die geboren was nog voordat koning Boudewijn het land als zijn privé bezit had geclaimd (die man zou dan man 120+ jaar oud moetn zijn en Van Reybrouck twijfelt, maar maakt toch aannemelijk dat die dat waarschijnlijk ook echt is).
Door die gesprekken zijn de boeken geen droge geschiedenislessen, maar het persoonlijke verhaal van deze mensen. Sterk hieraan is dat het ook gelijk de impact van van de geschiedenis duidelijk maakt op de inwoners van deze twee landen. Het gaat meer leven dan wanneer hij het verhaal alleen vanuit het oogpunt van de belangrijke hoofdrolspelers zou vertellen. Je ziet hierdoor ook hoeveel (soms onbedoelde) verschrikkelijke gevolgen bepaalde besluiten kunnen hebben, ook al zijn ze soms nog zo goed bedoeld.
Helaas is het ook zo dat ze meestal niet goed bedoeld zijn, maar puur uit zelfverheerlijking, zelfverrijking en uit machtsbehoud. Uit beide boeken komt goed naar voren hoeveel kwaad is gedaan en is voortgekomen uit het kolonialisme door Europese landen.
Allebei dus zeker aanraders, je moet er dus wel even wat tijd voor uittrekken om ze te lezen, maar kan niet anders zeggen dat dat de moeite waard is.
Meer lezen of weten
Zoals altijd als boeken indruk op mij maken, wil ik meer lezen en weten. Over het onderwerp, of van dezelfde schrijver, of gewoonweg boeken die soortgelijke thema’s of onderwerpen hebben. Na Congo en Revolusi was dit niet anders.
Boeken
Van dezelfde schrijver heb ik gelijk Tegen Verkiezingen gereserveerd bij de bibliotheek.
Klassiekers die zich afspelen in Nederlands Oost-Indië die ik nog niet heb gelezen:
Romans die vanuit het Indische oogpunt geschreven zijn:
Klassieker over Congo die ik niet heb gelezen: Heart of darkness.
Podcasts
